Ön görüsü kehanetle yaftalanan fakat her geçen gün gerçekleşen söylem, Boutros Ghali’nin “ 100 yıl içerisinde dünyadaki bağımsız devlet sayısı 2.000’e ulaşacak “ sözüdür.

Butros Gali kimdir ? Gali, Mısır’da 2 defa dışişleri bakanlığı yapan ve 1992-1996 yılları arasında Birleşmiş Milletlerin Genel Sekreterliğini yapmış olan Kopt kökenli tecrübeli bir diplomattır.

Genel Sektereter iken Ankara’ya geldiğinde, Kopt asıllı ve Hırıstiyan olduğu için N. Erbakan tarafından, dedesinin Osmanlı’ya isyan eden Gali Paşa olduğu karalamaları yapıldığından, yapılan mitingler nedeniyle otelinden çıkamadan Ankara’dan ayrılmıştı. İddia ettiği bu söylem nedeni ile 2. defa Genel Sekreter seçilmemiştir.

Birleşmiş Milletlerin kurulduğu 24 Ekim 1945 tarihinde dünya üzerinde bağımsız olan ve uluslar arası arenada tanınan 51 adet devlet vardı. Bu devletlerin hepsi çeşitli ırklardan oluşan Ulus Devlet şeklinde idi. 06.06.2009 tarihinde devlet sayısı 222’ye çıkmıştır.

Toplumsal hareketlerin çıkış yerleri hep Avrupa kıtası olmuştur. İlk demokratik yönetim Yunanistan’da, köleliğe isyan ve insan haklarının eşitliği kavramı Fransa’da, çalışanların haklarını elde etme hareketinin teorisi Almanya’da yazılmış ve Rusya’nın Avrupa bölümündeki topraklarda uygulanmaya başlanmıştır.

Toplumların kültür ve dillerine bağlılıkları kolay kolay yok edilememektedir. Bu özelliklerini koruma duyguları fırsat çıktığı zaman galeyana gelmekte ve bağımsızlıklarını elde etme çabası içine girmektedirler. Örnekleri yakın tarihte yaşadık. Çekoslovakya parçalandı Çek ve Slovakya devletleri kuruldu. SSCB’ den ayrılan farklı milletler 16 müstakil devlet oluşturdu. Yugoslavya 7 ayrı devlete dönüştü.

Güncel olaylara baktığımızda, artık ayrışmalar kavga ederek savaşarak değil daha uygar biçimde halkın oyuna başvurularak (referandum) icra edilmektedir. İlk referandum İskoçlar tarafından yapılmış,  çoğunluk sağlanamadığından ayrılma gerçekleşmemiş fakat yeniden gündeme getirilme çabaları sürmektedir. Malum olduğu üzere Katalonya, Kuzey Irak, referandumlarının sonunda bağımsız devletlerin ortaya çıkması ihtimal dahilindedir. Ayrılma  talepleri şu anda sadece Avrupa kıtasında 19 adede çıkmıştır. ( Avrupada, Galler, Volanlar, Korsika, Kuzey İtalya, Sicilya, Basklar, Amerika’da Kaliforniya, Kanada’da Qebek, vs…) Kültür ve dil temelli ayrışmaların dışında Din ve mezhep kökenli olanlar da mevcuttur. Güney Sudan, Timor adaları, Tamiller ve en yaygın biçimde Orta Doğu’daki örnekler. Fazla bir zaman geçmeden Rusya Federasyonu, Çin, Hindistan, Türkiye, İran, Pakistan gibi ülkelerde de bu tür ayrışmaların yaşanabileceği dile getirilmektedir. Sadece Çin, Hindistan ve Rusya Federasyonu’nda farklı kültür ve dile sahip toplulukların sayısı düşünüldüğünde Gali’nin iddiasının veya kerameti olarak nitelenen 2.000 sayısına ulaşılması olasılık dahilindedir.

Bu oluşumda şansı çok az olan 2 millet vardır. Çerkesler ve Romanlar. Romanların bilinen bir anavatanları yoktur ve dillerini tamamen kaybetmek üzereler.  Dolayısıyla şansları çok zayıftır. Çerkeslerin anavatanları bellidir fakat buradaki sayıları çok az ve azınlık durumuna düşmüşlerdir. Çoğu kırka yakın devlette dağınık vaziyette yaşamakta ve dilleri yok olmak üzeredir.

Dünyanın yol aldığı bu yeni yapılanma karşısında Çerkeslerin oturup düşünmeleri ve yok oluşu durdurucu çareler aramaları zorunlu hale gelmiştir. Soykırıma uğratılıp sürüldükleri anavatanlarını unutmamaları, koptukları toprakların kendilerinin tarihi mekanları olduğunu dünyaya duyurmaları ve en önemlisi kültür ve dillerini korumaları gerekir. Farklılıklarını koruyamadıkları taktirde yok oluşları kaçınılmazdır.

Butros Gali’nin gerçekleşmeye başlayan görüşü iyi değerlendirilmelidir. 153 yıl önce dünya gidişatından habersiz kalmanın, şartlara göre hareket etmemenin faturasını hala ödüyoruz. İkinci bir fatura ile karşı karşıya kalmamak ümidi ile.