Soçi, Adigelerle Abazalar arasında köprü bir halk olan Wubıhların tarihi vatanıdır. Kafkasyalıların özgürlük mücadelesinin bayrak şehirlerindendir.

Doğu Kafkasya'da İmam Şeyh Şamil'in ve Kuzey Batı Kafkasya'da da naibi Muhammet Emin'in Ruslar'a teslim olmasının (1859) ardından mücadele tamamen Kuzey Batı Kafkasya’ya kaymış ve bu direnişin örgütlenmesi de Soçi’de yapılmıştır.

13 Haziran 1861’de Soçi'de bir halk meclisi toplandı. Bir araya gelen Wubıh, Adige ve Abaza thameteleri uzun bir toplantının ardından Çerkesya'nın bağımsızlığına karar alarak bunu bütün dünyaya deklare ettiler.  Kendine 'Büyük Hür Meclis' adını veren 15 üyeli bir meclis oluşturuldu. Ülke idari bölgelere ayrıldı. Yasalar çıkarıldı, vergiler toplandı. Yurt dışına heyetler gönderilerek bağımsızlığın tanınması için çalışıldı... Ancak istikrar bulup oturmuş bir devlet yapısı kazanmasına fırsat verilmedi.

Soçi’nin son dönem tarihindeki önemi buradan gelir. Soçi, bağımsız Çerkesya Devleti’nin başkentidir ve doğrudan Çerkesya halkının devlet olma iradesini simgeler. Bunun için çok önemlidir; bu bir...

Soçi için ikinci olarak da şunu belirtmek gerekir…

Çerkeslerin direnişi Mayıs 1864’e kadar sürdü. Büyük Hür Meclis'in son toplantısı 1864 yılında Soçi’ye bağlı Kbaada köyünde yapıldı. Mayıs ayında son direnişlerin de kırılmasından sonra Ruslar Hür Meclis’in son toplantısına nazire olarak burada büyük bir dini ayin ve askeri geçit töreni düzenlemiş, sonrasında da sağ kalan Çerkesleri süngü zoruyla sahillere sürerek yurtlarından atmıştır.

Rusların Kafkasyayı işgal ederken yerli halklara uyguladığı zorbalığın bugünkü literatürdeki adı “Soykırım” ve “Sürgün”dür.

Bu soykırım ve sürgüne şahitlik eden son belde de Soçi şehridir. Soçi’yi hafızalarımıza kazıyan en önemli özelliklerinden biri de budur.

Yani Soçi, halkımızın devlet olma iradesini ortaya koyduğu bir şehir olması itibarıyla ümidin;  soykırım ve sürgüne yaptığı şahitlikle de acılarımızın ve mücadele azmimizin bir sembolüdür.

Bu yüzden de çok önemlidir.