Abhazya bağımsız bir ülke olup, bu bağımsızlığı Birleşmiş Milletler'e üye olan ve olmayan ülkelerce de tanınmıştır.

Hattâ, Rusya Federasyonu gibi BM Güvenlik Konseyi Daimi Üyesi bir ülke de buna dahildir.
Abhazya çok dinli bir ülkedir.

Hıristiyanlık 4. yüzyıldan beri mevcuttur.

Abhazlar İslam'la ise 1555'de Osmanlılar vasıtası ile tanışmıştır.
Tüm Kafkaslar'da olduğu gibi, gerek Hıristiyanlık, gerek Müslümanlık veya bir başka deyişle din sosyal yaşamda hep ikinci sırada yer almış, ilk sırada daima habze olmuştur.

Abhazya Hıristiyanları'nın dini ritüelleri Grek ritüelleri gibidir, yani İstanbul'daki Fener Rum Patrikhanesi örnek alınmıştır.
1992-1993 Abhazya - Gürcüstan savaşından sonra Abhazya Ortodoks Kilisesi de facto olarak bağımsız kalmıştır.

Başlangıçta bağımsız olan Abhazya Kilisesi sonradan halkın iradesi dışında Gürcüstan'a bağlanmıştır.

Bugün Rusya Patriği 2. Aleksey, patrikhaneler arasında bir problem çıkmasın diye Abhazya Kilisesi'nin kendileri ile irtibatlı olmasını istemiyor.

Zaten Abhazlar da buna karşı; çünkü ibadet, tür ve şekilleri Grek motifleri taşıyor.

Ancak öte yandan Fener Ortodoks Patriği Bartholomeos da Gürcüstan Patriği 2. İliya ile arasının açılmasını istemediğinden Abhaz kilisesinin taleplerini duymazlıktan geliyor.

Şimdi bir anımı paylaşmak istiyorum izninizle...
Kafkas Abhazya Dayanışma Komitesi yönetiminde bulunduğum yıllarda, savaşın hemen akabinde Abhazya'dan bir dini heyet geldi ve patrik Bartholomeos'la görüşmek istedi.
Ben de Kurtuluş'taki bir Hıristiyan arkadaşım vasıtası ile randevu aldım. Heyette bir Rus asıllı papaz ve şimdiki Abhazya Episkoposu Plia bulunmaktaydı. Bu misafirlerimiz Yunanistan'da kutsal Aynoroz Adası'na gidip orada ibadet etmek için patrikten izin almak istiyorlardı. Randevu günü patrikhaneye gittik ancak patrik hazretleri randevumuz olmasına rağmen bizi kabul etmedi. Kabul etmedi çünkü Gürcüstan'dan patrikhaneye bizim papazların Abhazya'dan izinsiz çıktıklarına dair ihbar gelmiş. Yani onlar Türkiye'ye gelen gemiye binerlerken ispiyoncular da ihbarda bulunmuşlar.
Ruhban Plia muhatabına sordu:
- "Peki biz kimden izin alacaktık?"
Patrihanedeki görevliler kara kaplı büyük bir defteri açtılar ve
- "Sizin 2. David'den izin almanız lazımdı buraya gelirken" dediler.
Bizim Abhaz papaz Plia onlara şöyle cevap verdi:
- "2. David savaş çıkmadan Abhazya'yı ve cemaatini terk etti. Çünkü O Gürcüstan'ın Abhazya'ya saldıracağını biliyordu. Şimdi ise Tiflis'te. Ben böyle birinden izin alacak kadar küçülemem."

Patrikhane, Yunanistan'daki Aynoroz Adası'na gitmelerine de izin vermedi. Bizim iki papaz misafirimiz ise patrikhanedeki kilisede dua edip ayrıldılar.

Ben de çok üzüntü duydum, onlar da çok üzüldü. Söyleyecek kelime bulamıyorduk, kelimeler boğazımızda düğümleniyordu.

***

Eminönü'ne geldik Üsküdar vapuruna bindik, Üsküdar'da kaldıkları otele geldik.

Plia,
-"Erol üzülme, biz bunun peşini bırakmıyacağız. Buradan Yunanistan'a nasıl gideriz sen bize onu söyle" dedi.
- "O kolay, ben hallederim" diye cevap verdim.
Yunanistan'a telefon açtı. Sovyetler dağılınca Abhazya'dan Yunanistan'a giden Grek arkadaşları ile görüştü, onlar "siz gelin, biz sizi karşılarız" dediler.
Ertesi günün akşamı iki papaz misafirimizi Sirkeci Tren İstasyonu'ndan Atina'ya yolcu ettik. Abhazya sevgisi ile dolu Grekler bizim ruhbanları karşıladılar, onları misafir ettiler ve lüks özel bir yatla gerekli izinleri de alarak kutsal Aynoroz Adası'na yolcu ettiler.
İşte dostlar yurtseverlik bu.
Abhazyalı Grek yurtseverleri bunu gösterdiler.
Ha şunu da söyleyelim, Abhazya'nın özgürlük savaşında Grek kardeşlerimiz de yanımızda yer aldı. Hele bir baba ve 16 yaşındaki oğlu var ki hiç unutamam. Bu baba ve oğulu daha sonra geniş bir şekilde kaleme almak istiyorum.

Bugünlerde İstanbul Ortodoks Patrikhanesi'ne Abhaz Ortodoksları'nın dini temsilcilerinden Dbar başkanlığında bir heyet geldi ve sayın Bartholomeos ile görüşmelerde bulundu.
Bu vesile ile Ortodoks dünyasının ruhani liderine biz de buradan sesleniyoruz:
Sayın Bartholomeos,
Biz de sizin gibi Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıyız.
Sayımız 500 binin üzerinde.
Müslümanız ancak Abhaz Ortodoks Kilisesi'nin de Abhazya Cumhuriyeti gibi bağımsız olmasını istiyoruz.
Ve bir dini lider olarak sizin Ortodoks Hıristiyan kardeşlerimizin dinsel problemlerini de özgürce düşünmenizi rica ediyoruz.