Sorumluluk duygusu insanı insan yapan değerlerin başında gelir. Her bireyin başta kendisine karşı olmak kaydıyla pek çok sorumlulukları vardır. Bu sorumlululukları detaylandırmayacağım. Zira,bu yazımda bir Çerkes olarak halkımıza karşı olan sorumluluklarımızı ortaya koyarak, her Çerkes'in bu konuda kendisini sorgulama süreci başlatmasına bir katkı sunmak istiyorum.

Şimdi sormaya başlayalım: 
Bir Çerkes olarak çekinmeden kendimizi etnik kimliğimizle tanımlıyor muyuz?
Bir Çerkes olarak çekinmeden anadilimize ve kültürümüze sahip çıkıyor muyuz?
“Bu coğrafyada ve bu devlet yapısı içinde Çerkes Kimliğimizle eşit ve onurlu yurttaşlar olarak yaşamak ve varlığımızı geleceğe taşımak istiyoruz” diyor muyuz?
Bir Çerkes olarak devleti, etnik Türk unsurunun devleti olarak değil, Türkiye halklarının devleti olarak tanımlıyor muyuz?
Bir Çerkes olarak Bayrağı Türk etnik unsurunun değil, Türkiye halklarının kurduğu devletin bağımsızlık sembolü olarak tanımlıyor muyuz? 

Bir Çerkes olarak vatan  kavramını Türk etnik unsurunun yaşadığı coğrafya olarak değil, Türkiye halklarının yaşadığı coğrafya olarak tanımlıyor muyuz ?
Bu vatanı ve insanlarını sevmek için Türk olmamız gerekmediğini, Çerkes kimliğimizle bu vatanı ve insanlarını sevdiğimizi söylüyor muyuz?
Tüm etnik kimlikleri eşit gördüğümüzü, hiçbir etnik kimliğe biat etmediğimizi, hiçbir etnik kimlik için kendi kimliğimizi feda etmeyeceğimizi haykırıyor muyuz ?
“Bu devlet kurulurken kendi etnik kimliğimizle varolabilme adına diğer tüm etnik unsurlardan daha fazla mücadele ettik ve bedel ödedik” diyor muyuz? 
Tüm Türkiye halklarının eşit statüde, kardeşçe ve refah içinde birlikte yaşadığı, ileri demokrasi standartlarıyla yönetilen bir Türkiye hayali kuruyor muyuz?
Halkımız adına bir sorumluluk üstlenmemiz gerektiğinde çekinmeden ''varım'' diyor muyuz?
Bu sorulara evet diyebiliyor ve gereklerini yerine getirmek için, fobilerimizden sıyrılarak sorumluluk üstlenebiliyorsak ne mutlu bize.

Evet diyemeyenlere bir sıfatla seslenmek istemiyorum. Onlara söylenecek tek söz var:''UYAN EY ÇERKES! UYUMAK İÇİN ÖNÜNDE SONSUZLUK VAR''

Elbette halkı adına büyük sorumluluklar üstlenen haysiyet timsali insanlarımız da var. Bunlardan biri de Prof. Dr. Günsel Şurdum hanımefendi.

Halkı adına yaptığı özverili çalışmalarıyla tanıdığımız Günsel Hanım, Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti'ni hayata geçirerek halkımız adına çok büyük bir sorumluluk daha üstlendi. Son görüşmemizde gözleri uzaklara dalıyordu. O anda aklıma Benjamin Disraeli'nin şu sözü geldi:

''Gözleri uzaklara dalan birinin, yakınlarda olmayan bir hikayesi vardır. ''Evet, Günsel Hanım'ın da yakınlarda olmayan ve bugün de devam eden bir hikayesi vardı. Bu hikaye Çerkes Halkının hikayesiydi. Uzaklardaki anavatanında soykırıma ve zorunlu sürgüne tabi tutulan halkının hikayesi. Bu hikaye mutlu bitsin istiyor Günsel hanım. Halkı yok olmasın istiyor, dili yok olmasın istiyor, kültürü yok olmasın istiyor.

Düşlerine layık olmak istiyor.
Evet, Günsel Hanım Çerkes kadınlarına seslenecek: ''YA ÜMİT SİZSİNİZ, YA ÜMİTSİZSİNİZ''diyecek.

''YA BAŞLAMAMALI, YA DA BİTİRMELİ'' diyecek.

''YETERİ KADAR NEDENİNİZ VARSA, HERŞEYİ YAPABİLİRSİNİZ'' diyecek.

''ÜMİDİNİ KAYBETMİŞ OLANIN BAŞKA KAYBEDECEK BİR ŞEYİ YOKTUR'' diyecek.

''HEDEFİ OLMAYAN GEMİYE HİÇBİR RÜZGAR YARDIM EDEMEZ'' diyecek .

''BİR KAPININ KAPALI OLDUĞUNU ANLAMAK İÇİN O KAPIYI İTMEK GEREKİR” diyecek.

Bazıları yan çizecek, halkı adına dik duramayacak.  Zira, ''boş çuvalın dik durması zordur.''

Ancak o yılmayacak.

Hiçbir eleştiri onu halkı adına çalışmaktan alıkoyamayacak.

Çünkü o, Don Marguis'in: ''Eğer insanları düşündüklerine inandırırsanız, sizi severler. Gerçekten düşündürürseniz sizden nefret ederler'' sözüyle anlatmak istediklerini cemiyet hayatında birebir yaşamış bir insan.

''Kargalar ötmeye başlayınca bülbüller susar''derler ama, bundan sonra bülbüller susmadan hep birlikte ötecekler ve kargalar terk-i diyar etmek zorunda kalacaklar.
Çerkes Kadını artık halkının kaderine el koymuştur.

Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti varlık mücadelemizin dinamosu olacaktır. Kimileri bundan rahatsız olacak, kıldı, tüydü bahaneler üretmeye çalışacaklardır. Onlara Friedrich Habbel'in şu sözüyle seslenmek istiyorum: ''Bazılarının her çorbada bir kıl bulmalarının sebebi, çorbayı içerken devamlı olarak başlarını sallamalarıdır.''

Sakin olun ve izlemeye devam edin. Kendi kılınızı bulmanız size ve halkımıza hiçbir şey kazandırmaz.

''Körlerin ülkesinde tek gözlü kral olur" diyor Don Marguis. Çerkes halkı artık iki gözünü de açmış, gerçekleri bütün çıplaklığıyla görmüştür. Halkımızın artık tek gözlü krallara ihtiyacı kalmamıştır.

Şimdi devir-teslim zamanıdır.
Ne mutlu sorumluluk şuuruna sahip haysiyetli Çerkeslere.